MUZEUM RZEMIOSŁA W KROŚCIE
Z krosna do Krosna
MIĘDZYNARODOWE BIENNALE ARTYSTYCZNEJ TKANINY LNIANEJ

Po raz 10. do Krosna

28 sierpnia 2000 roku w Biurze Wystaw Artystycznych w Krośnie z ogromną tremą i lekkim niedowierzaniem, że jednak udało się, otwieraliśmy pierwszą edycję Międzynarodowego Biennale Artystycznej Tkaniny Lnianej „Z krosna do Krosna”. W obecności władz samorządowych Krosna, licznie przybyłych mieszkańców, lokalnych twórców, artystów tkaczy, którzy zechcieli skorzystać z naszego zaproszenia do Krosna, zaprezentowaliśmy premierową wystawę lnianego biennale. Byliśmy onieśmieleni obecnością znakomitych artystów, członków jury, wśród których były utytułowane autorytety związane ze współczesną tkaniną, przede wszystkim jednak niepewni odbioru naszej inicjatywy.  W 1. Międzynarodowym Biennale Artystycznej Tkaniny Lnianej „Z krosna do Krosna” wzięło udział 56 artystów z Polski, Ukrainy, Rosji, Słowacji, Czech, Danii, Szwecji, Finlandii, którzy zaprezentowali 101 prac. Pierwszą recenzję naszych działań poznaliśmy podczas wernisażu – przewodnicząca jury prof. Irena Huml powiedziała: Prezentowane prace cechuje różnorodność form i nurtów współczesnego tkactwa artystycznego. Formy tradycyjne, jak utkane pejzaże czy struktury o charakterze symbolicznym kontrastują z formami abstrakcyjnymi. Artyści w większości posługiwali się technikami własnymi i mieszanymi, wykonywali również hafty, kilimy, makramy, kolaże, stosowali technikę dywanu ręcznie igłowanego czy papieru przetworzonego. Podstawowym kryterium regulaminowym dla wykonywanych prac była dominacja lnu – minimum 75 procent surowca. Uderza wielorakość sposobów wykorzystania lnianego tworzywa w celu wyeksponowania jego niezaprzeczalnych walorów. Sznurek, nici, wata lniana, szare płótno, len barwiony, przędza zestawiane z różnorodnymi surowcami, jak: drewno, metalowe pręty, papier, glina, a nawet drobne przedmioty codziennego użytku układają się w niepowtarzalne kompozycje artystyczne, wyrażające subiektywne przeżycia twórców i wywołujące określone wrażenia estetyczne u odbiorców - prof. Irena Huml podkreśliła wysoki poziom krośnieńskiego konkursu i ta opinia była dla nas  nie tylko wyróżnieniem ale także akceptacją idei biennale: tkanina z przewagą włókna lnianego, o wymiarach mieszczących się pomiędzy 25 cm a 60 cm.

W tym roku Muzeum Rzemiosła zaprosiło do Krosna  Artystów sztuki włókna po raz 10. Niezbyt okazały to może jubileusz, ale – jak orzekł kiedyś juror krośnieńskiego biennale – Norbert Zawisza – 10. edycję można już świętować. Staramy się więc zaznaczyć i podkreślić, że 18 lat naszej pracy wpisuje się nie tylko w wielowiekowe lniarskie tradycje Krosna i okolic ale także wyróżnia miasto poprzez  organizację wydarzenia artystycznego o międzynarodowym znaczeniu. W jubileuszowej 10. edycji  bierze udział ogółem 90 artystów –  86 twórców zgłosiło prace do konkursu głównego, jedna artystka weźmie udział w cyklu wystaw, lecz nie wystąpi w konkursie, 4 artystów reprezentujących najmłodsze pokolenie,  zgłosiło akces do Konkursu DEBIUTY 2018. Artyści wykonali ogółem 116 prac – w tym 5 w Konkursie DEBIUTY. Uczestnicy 10. Międzynarodowego Biennale Artystycznej Tkaniny Lnianej przysłali prace z 11 krajów: Finlandii, Francji, Irlandii, Japonii, Litwy, Niemiec, Słowacji, Szwajcarii, Ukrainy i Węgier i Polski. Najliczniejszą grupę stanowią twórcy z Polski. Przedstawione tu dane niech również świadczą o  utrzymującym się zainteresowaniu kameralną tkaniną artystyczną, powstającą na bazie lnianej przędzy.
 
Tegoroczna wystawa premierowa, która tradycyjnie udostępniona jest w salach krośnieńskiego Biura Wystaw Artystycznych  eksponuje dzieła, które w wielobarwności i różnorodności form mogą zaskoczyć nie tylko sposobem wyrazu ale i treścią przekazu. Inspiracja przyrodą, fascynacja naturą w ogóle,  była motywem wielu prac. Równie chętnie przywoływano wspomnienia rodzinnych obyczajów i tradycji. Tkanina w 10. odsłonie biennale nie jest kompozycją zamkniętą jedynie w dwóch wymiarach. To także konstrukcje, z wbudowanymi miękkimi strukturami, w których ruch, rytm i barwa są niemalże równymi walorami. Refleksje nad upływem czasu, nieuniknionością przemijania, ale także spojrzenie na świat  w wymiarze zdarzeń, epizodów, akcji społecznych wciągają odbiorcę w krainę wyobraźni i wrażliwości twórców. A wszystko to zawrzeć trzeba było w obszarze zamkniętym niewielkim wymiarem kilkudziesięciu centymetrów… 
 
Czujemy się dumni i wyróżnieni, że wybitni Artyści zajmujący się sztuką włókna chcą – czasami po wielekroć – prezentować swoje dzieła na krośnieńskim biennale lnu. W tym miejscu dziękuję szczególnie: Annie Boršovskiej-Nemcovej , Marii Teresie Chojnackiej, Tetianie Łukaszewicz, Małgorzacie Wyszogrodzkiej-Trzcince, Ivannie Tokar – artystkom, które uczestniczyły w wydarzeniu najczęściej. Kieruję również podziękowania do Jurorów oceniających prace – a zadanie to bardzo trudne – we wszystkich edycjach biennale: prof. Irena Huml, prof. Ewa Maria Poradowska-Werszler, Norbert Zawisza prof. Stanisław Trzeszczkowski, dr Halina Jurga, Marta Hrebíčková, Kostyál Lászlo, Stanisław Białogłowicz, Andrzej Korzec,  Piotr Rędzinaik, Ewa Cisowska, Maria Jurkowska, Maciej Syrek i Piotr Wójtowicz.
 
W naszej pamięci i w historii Muzeum Rzemiosła pozostaną wizyty Pani profesor Ireny Huml, która w Krośnie zachwycała się współczesnym szkłem, krywulkami, życzliwością ludzi i barokowym snycerstwem w kościele farnym. Szczególne podziękowania kieruję jednak do prof. Ewy Marii Poradowskiej-Werszler nie tylko za uczestniczenie we wszystkich „lnianych” spotkaniach w Krośnie ale także  za pomoc i wskazówki przy organizowaniu pierwszych edycji, za zaproszenia na Sympozja Sztuki Włókna do Kowar, za mobilizowanie i inspiracje, przede wszystkim jednak za możliwość poznania wielu wspaniałych Artystów tkaniny. Wdzięczna jestem również za tekst-motto do przysłanej pracy, który pozwalam sobie zamieścić w tej części katalogu. 
 
Dziękując władzom miasta Krosna za finansowe wsparcie oraz wszystkim osobom zaangażowanym w organizację dziesięciu edycji biennale „Z krosna do Krosna”  wyrazy wdzięczności kieruję do Marii Jurkowskiej – dyrektora Biura Wystaw Artystycznych za aranżację wystaw premierowych i wernisażową gościnność. Równie gorąco dziękuję  naszym zagranicznym partnerom za przygotowanie i prezentacje wystaw Międzynarodowego Biennale Artystycznej Tkaniny Lnianej i pragnę ich w tym miejscu wymienić: Göcseji Múzeum w Zalaegerszeg, Šarišská galéria v Prešove, SNM – Múzeum ukrajinskej kultúry vo Svidníku.          
  
                                                                              
Ewa Mańkowska
Dyrektor Muzeum Rzemiosła w Krośnie
 
Krosno, sierpień 2018
 

***
10. Międzynarodowe Biennale Artystycznej Tkaniny Lnianej „Z krosna do Krosna” zbiegło się z moją wystawą pt. „Miękkie medium” zorganizowaną we Wrocławiu w 2018 roku, z okazji  50-lecia pracy twórczej. Nie jest to jednak przypadek. Włókna lniane zawsze mnie inspirowały, analizowałam je i testowałam przez wiele lat. Monumentalne tkaniny lniane wykonane  techniką własną, były przedmiotem mojej rozprawy habilitacyjnej w Akademii Sztuk Pięknych w Łodzi. Synteza efektów twórczych często odbywała się na fundamencie małych form tkackich, które perfekcyjnie sprawdzają się na cyklicznych wystawach.  Przyjęta formuła wystawy ma uniwersalne znaczenie. Artystom pozwala na eksperymenty z lnianym medium, a organizatorom wystawy na upublicznianie jej w krajach ościennych. Biennale zostało powołane w 2000 roku, jako nowe, jedyne w Polsce i w Europie wydarzenie wizualne. Cieszy się coraz większym zainteresowaniem artystów z kraju i ze świata, dzięki czemu przyczynia się do promocji  tradycji regionu podkarpackiego. Spiritus movens wydarzenia jest Pani dyrektor Muzeum Rzemiosła w Krośnie - Ewa Mańkowska. Z okazji 10-lecia biennale dziękuję wszystkim osobom zaangażowanym w realizację i kontynuację przedsięwzięcia „Z krosna do Krosna”.
 
                      prof. zw. dr hab. Ewa Maria Poradowska-Werszler